آجر نما سنتي اصفهان جزو محبوب ترين نوع آجر ها در ساخت بناهاي سنتي و تاريخي به شمار مي رود همچون مساجد ، حمام ها ،و در تمامي معماري هايي كه بافت سنتي به خود گرفته و يا افرادي در صدد ايجاد نماي طبيعي تاريخي سنتي برآمده اند ،همچين در كف محوطه،در سفت كاري،پله ها از اين نمونه آجر ها استفاده مي كنند كه به نماي ساختمان جلوه و زيبايي خاصي مي دهد.
آجرهاي رسي به دو دسته تقسيم مي شود :1)سنتي (دستي) 2)ماشيني(صنعتي) كه در اين بخش به روش توليد آجر نماي سنتي مي پردازيم :
براي توليد اين نمونه آجر به خاك خاص و مرغوب نياز است ، در ايتدا بايد همه اجزاي خاك با آب مخلوط شود ،به اين صورت كه داخل خاك را پر از آب مي كنند و آن را مخلوط مي كنند ،تلفيق اين دو ماده بايد به روشي صورت پذيرد كه تمام اجزاي خاك به گل تبديل شود، بدين جهت ممكن از اين اتفاق تا 3 روز به طول بيانجامد.در مرحله بعدي بايد گل به دست آمده را خوب ورز بدهند و با هم مخلوط كنند تا از مخلوط شدن صد در صد آن اطمينان خاصل شود.
- گل به وجود آمده را در حجم كم دوباره خوب ورز مي دهند و در داخل قالب هايي با ابعاد مختلف توليدي مي ريزند.اضافات آن را از قالب به وسيله نخ برش،برش داده و از قالب جدا مي كنند.
- قالب ها را در داخل آفتاب مي چينند تا به اصطلاح خشت ها خود را بپيرند و رطوبت داخل خود را از دست بدهند.اين كار بدين جهت صورت مي پذيرد كه وقتي قالب داخل كوره رفت از هم گسسته و پاشيده نشود و حالت خود را حفظ نمايد.
- پس از خشك شدن خشتها آنها را داخل كوره برده و در رديف هاي مختلف ميچينند. رنگ آجرها بر حسب نوع پخت و فاصله آنها با آتش تغيير مي كند.
اين آجرهاي سنتي كاملا به صورت دستي و در رنگ هاي خاكي٬ زرد٬ ابلق، پوست پيازي٬ قرمز اخرائي٬ آتشي و حنائي ساخته مي شود. كه همانطور كه در بالا گفته شد اين تغير رنگ ها به ميزان پخت و البته در مواردي به جنس خاك مرتبط هستند.
آجر ايلامي: آجري با ابعاد 10*38*38 سانتي متر بوده و در زمان ساسانيان مورد استفاده قرار ميگرفته است اين آجر در ابعاد ديگري 8*44*44 هم توليد ميشده و در ساختمان هاي بزرگ مورد مثل عمار ها و آتشكده ها استفاده شده است.
آجر ختايي: در ابعاد 5*25*25سانتي متر جهت اجراي كف فرش مورد استفاده بوده و هم اكنون هم طرفداران زيادي دارد.
آجر قزاقي:اين نوع آجر بيشترين مصرف ساختماني را در دوره خود و همكنون دارد. در ادامه در مورد اين آجر بيشتر صحبت ميكنيم.
آجر سنتي كف
آجر خشتي سنتي يكي از پر مصرف ترين مصالح براي پوشش كف در طراحي داخلي و خارجي مي باشد،.كه امروزه در اكثر پياده روها، كف ساختمان ها و رستوران هاي سنتي از آجر فرش سنتي استفاده مي شود و همچنين از اين آجر براي پوشش كف حياط و آلاچيق و… استفاده مي شود.